Sołtys: Wanda Niedbała
Liczba mieszkańców: 257
Nazwa „Kotuszów” według językoznawców pochodzi od starosłowiańskiej nazwy osobowej „Kotusz”. Niestety, nie zachował się do naszych czasów żaden przekaz, który by potwierdzał, iż założyciel osady lub pierwotny właściciel nosił takie imię.
W źródłach pisanych pojawia się po raz pierwszy w roku 1326. Miejscowość zostaje wówczas wymieniona w spisie świętopietrza jako siedziba parafii, której pleban nosi imię Paweł („Paulus, plebanus ecclesiae de Cotussow”). Była to prawdopodobnie jedna z najstarszych parafii w okolicy, licząca w XIV w. ponad pięćset dusz i opłacjąca świętopietrze w wysokości 12 skojców. W 1346 r. z parafii wydzieliła się parafia Kurozwęki, zmniejszył się tym samym z 10 do 4 wsi okręg parafialny Kotuszowa.
W drugiej połowie XV w. w Kotuszowie stał kościół drewniany. Został on w następnym stuleciu doszczętnie zniszczony przez Lanckorońskiego, kasztelana radomskiego. Jeszcze w 1595 r. parafianie kotuszowscy zmuszeni byli uczęszczać do kościoła w Kurozwękach. Według miejscowej tradycji w pierwszej połowie XVII w. Lanckorońscy dokonali fundacji kolejnej świątyni, która również rzekomo spłonęła. Budowę obecnie istniejącego, murowanego kościoła parafialnego zainicjował ok. 1661 r. starosta szydłowski, Krzysztof z Brzezia Lanckoroński, któremu nie dane było doczekać ukończenia prac i konsekracji kościoła, która nastąpiła 11 listopada 1681 r.
W XIX w. Kotuszów należał do gminy Kurozwęki wchodzącej w skład powiatu stopnickiego. W 1827 r. miejscowość liczyła 305 osób zamieszkujących w 37 domach. Parafia kotuszowska należała wówczas do dekanatu stopnickiego. Na krótko przed rokiem 1880 liczyła 1542 dusze. Kotuszów posiadał w drugiej połowie XIX w. własną szkołę i hutę szkła.
Fragment Kotuszowa. Fot. P. Walczak
Sołectwo ma dziś 257 mieszkańców (256 zameldowanych na stałe, 1 czasowo). Aktywne gospodarstwa agroturystyczne oraz lokalizacja na Małopolskiej Drodze św. Jakuba czynią z Kotuszowa jedną z najważniejszych miejscowości na turystycznej mapie gminy.
Literatura:
W. Kamiński Sołectwa Gminy Szydłów
[w:] red. C. Jastrzębski Szydłów przez stulecia
Więcej informacji o Kotuszowie
