Potok

Sołtys: Tadeusz Kręcisz
Liczba mieszkańców: 397

Potok jako siedziba parafii wymieniony został już w 1325 r. W średniowieczu i epoce staropolskiej był wsią królewską, należącą do starostwa szydłowskiego. W XV w. ze znajdujących się tu 14 łanów kmiecych opłacano na rzecz wikarii zajączkowskiej przy kolegiacie sandomierskiej dziesięcinę w wysokości do 12 grzywien. Ze znajdujących się tu dwóch karczm, dziesięcinę pobierał miejscowy pleban.

W ciągu jednego stulecia liczba łanów zmniejszyła się znacznie, bowiem w latach 1564-1565 odnotowano 4 łany uprawiane przez 8 kmieci. W Potoku był wówczas młyn, który na skutek „poników wody spustoszał od klku lat”. Dokładniejszy opis tego młynu zachował się w lustracji dóbr królewskich z lat 1660-1664: „bywał młynik na stawku, do którego potok spada z lasu, o jednym kole mącznym korzecznym (...), teraz [młyn ten] spustoszał. (...) Jest stawek przy tym młynie, którego nie zławiają, przedtym na dworską potrzebę w nim ławiali”. W lustracji tej czytamy również, iż we wsi znajdował się folwark, składający się z trzech pól. Dziesięcina przeznaczona była w połowie dla kolegiaty sandomierskiej i w połowie dla tutejszego kościoła parafialnego. W drugiej połowie XVIII w. folwark ten z pewnością był bardzo dobrze zarządzany, bowiem lustracja z r. 1789 opisuje niedawno wyremontowane oraz całkiem nowe folwarczne budynki gospodarcze.

W 1827 r. było w Potoku 60 domów i 418 mieszkańców. W drugiej połowie XIX w. była tu gmina, szkoła początkowa ogólna, folwark donacyjny i młyn wodny. Parafia Potok liczyła wówczas 1503 dusze.

Najstarszym budynkiem w Potoku jest kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia Matki Boskiej.

W 1921 r. Potok był siedzibą gminy składającej się z 13 wsi i innych jednostek osadniczych, w których mieszkało 3501 osób. Sam Potok liczył 861 mieszkańców i 148 budynków mieszkalnych.

Dzisiejsze sołectwo zamieszkuje 397 osób (389 zameldowanych na stałe i 8 czasowo - stan na 31.12.2014 r.) co czyni je jednym z największych w gminie – Potok pod względem liczby mieszkańców zajmuje trzecie miejsce, ustępując jedynie Szydłowowi i Gackom.