Po raz drugi Miejsko-Gminne Centrum Kultury w Szydłowie uzyskało dofinansowanie w programie Narodowego Centrum Kultury! Tym razem znalazło się pośród 345 instytucji, których wnioski wybrano do realizacji. Był to rekordowy rok, bo do NCK wpłynęło aż 2069 wniosków!
Realizując wniosek MGCK organizowało latem zajęcia i przedsięwzięcia bardzo tradycyjne, związane z folklorem, gdzie popularyzowaliśmy żywe i zanikające zjawiska świętokrzyskiej kultury ludowej, ale także przybliżyliśmy zagadnienia dziedzictwa kulturowego w postaci rzemiosła i rękodzieła.
Realizację projektu rozpoczęliśmy od zorganizowania wykładu z warsztatami „Obrzędy i zwyczaje świętokrzyskie”. Na spotkanie zaprosiliśmy KGW, sołtysów i mieszkańców, a ich celem było przypomnienie najważniejszych wyróżników i charakterystyka rodzimego folkloru.
Wykład dr Alicji Trukszyn – kulturoznawcy, etnologa, folklorystki, wielkiej orędowniczki i propagatorki historii i obrzędowości ziemi świętokrzyskiej był dla obecnych na spotkaniu źródłem wiedzy na temat świętokrzyskiego folkloru i tradycji. Dowiedzieliśmy się czym było bziukanie i bębnienie, co symbolizowały potrawy, jak tradycyjnie obchodzono wszystkie święta kościelne i kalendarzowe, jak powinien wyglądać strój świętokrzyski. Pani doktor przekazała nam bezcenną wiedzę o folklorze, kulturze, zanikających tradycjach wsi kieleckiej, o których nie wolno nam zapominać, gdyż zbudowały naszą tożsamość.
Kolejnym wydarzeniem zaplanowanym w projekcie była organizacja „Nocy Świętojańskiej” . Naszym zadaniem było zorganizowanie tradycyjnych obchodów Nocy Świętojańskiej według dostępnych scenariuszy i źródeł pisanych. Była to noc czarów, wróżb i pląsów prowadzona przez Guślarza, który przez cały wieczór opowiadał o tajemnicach ziół, staropolskich zaklęciach i wróżbach. Wszystkie panny i kobiety uplotły sobie piękne wianki z kwiatów i ziół, które przyozdobiły ich głowy. Na placu imprezy zapłonęło ogromne ognisko, przy którym śpiewano i tańczono. Zorganizowaliśmy konkurs na najpiękniejszy wianek i szukanie kwiatu paproci. Impreza odbywała się w Parku Miejskim, blisko rzeczki Ciekącej, po której nocą puszczaliśmy wianki. Przez cały wieczór na scenie grał zespół Dass.
Przez całe wakacje organizowaliśmy ciekawe zajęcia, np. międzypokoleniowe warsztaty bibułkarskie – pająki świętokrzyskie, ludowych wycinanek, które prowadziła Teresa Klimczak, znana regionalistka i artystka. Warsztaty wikliniarskie nauczyły uczestników zajęć podstawowych technik tworzenia koszyków i ozdób z wikliny. Kolejnymi były warsztaty tworzenia kompozycji z suszu, słomy i siana. Uczestnicy zajęć poznali przede wszystkim techniki tworzenia tradycyjnych kompozycji, w tym wieńców dożynkowych. Tradycje wyplatania stają się coraz rzadziej wykorzystywane i coraz mniej jest osób, które uczą tej techniki. Następnie odbyły się warsztaty ceramiczne, które polegały na lepieniu w glinie na kole garncarskim. Uczestnicy wykonali własnoręcznie naczynia, które mogli zabrać do domu. Niespodzianką była dla nas wizyta TVP Kielce, które o naszych warsztatach wyemitowało reportaż w telewizji regionalnej.
27 sierpnia zorganizowaliśmy III Wojewódzki Przegląd Zespołów Folklorystycznych. Była to duża impreza plenerowa podsumowująca wcześniejsze działania. Na scenie zaprezentowało się kilkanaście świętokrzyskich kapel ludowych. Jury miało bardzo trudne zadanie wyłonienia najlepszych.
Wyniki oceny przedstawiały się następująco:
1. miejsce: Zespół Pieśni i Tańca Leśnianie
2. miejsce: Echo Łysicy z gminy Bieliny
3. miejsce: Dąbrowianki z gminy Masłów
4. miejsce: Kapela Ziemia Szydłowska
5. miejsce: Zespół na Ludową Nutę z gminy Staszów
Soliści:
1. miejsce: Henryk Walczak z gminy Rytwiany
2. miejsce: Halina Żal z gminy Busko-Zdrój
3. miejsce: Sabina Kosałka z gminy Tuczępy
Wszystkie powyższe działania odbyły się w ramach realizacji projektu „Szydłów w tradycji zaplątany”. Dofinansowano je ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury EtnoPolska. Edycja 2023.
Maria Stachuczy
