Sadownictwo

Wiadomości z kategorii Rolnictwo i sadownictwo

Na terenie Gminy Szydłów znajduje się ok. 1720 ha sadów (dane wg Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 r.), w 80 procentach śliwowych. Dogodne warunki klimatyczno-glebowe, a zara­zem wysoka kultura prowa­dzenia sadów powodu­je, iż owoce z Szydłowa cieszą się uznaniem i dużym popytem na giełdach rolno-spożywczych w centralnej i południowej Polsce, a także za granicą.

Produkcja śliwek na terenie gminy stanowi znaczny udział ogólnej produkcji krajowej i waha się w poszczególnych latach od 10 do nawet 25 procent. Według relacji Kazimierza Zarzyckiego, prezesa Spółdzielni Producentów Owoców „Dobrysad”, w 2011 r. w gminie wyprodukowano 20 tys. ton śliwek. Biorąc pod uwagę, że – jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego – produkcja krajowa wyniosła w tym roku około 99 tys. ton, można z całą pewnością stwierdzić, że co piąta polska śliwka w 2011 r. pochodziła z Szydłowa.

Nieznany jest dokładnie czas, kiedy w okolicach Szydłowa zaczęto uprawiać śliwki. Już jednak w XIV-wiecznych zapisach znajdujemy informacje o ogrodach w Szydłowie z których płacono tzw. ogrodne. Co jednak w nich uprawiano, o tym dokumenty nie wspominają. Jak informuje Ludwik Lewin w jednym z numerów czasopisma „Kuchnia”, w XVIII wieku celnicy zatrzymali na Wiśle dwóch Żydów z Szydłowa. Okazało się, że przemycali śliwki. W „Słowie Ludu” z 25 listopada 1988 r. możemy znaleźć informacje o uprawie śliwki przed wojną. Jadwiga Karolczak relacjonowała wówczas: „Jak tylko sięgnąć pamięcią – Szydłów słynął ze śliwek suszonych. Pod jesień snuł się w miasteczku zapach dymu i owoców, pan Janusz Jaskólski, dyrektor tutejszego Gminnego Ośrodka Kultury powiada, że umiejętność suszenia śliwek nabyli Szydłowianie od Żydów. Bo to jest prawdziwa sztuka. Trzeba mieć specjalne twarde drzewo, doglądać owoców noc, nie noc. Przed wojną śliwki z Szydłowa cenione były w Łodzi i w Warszawie, ludzie robili na nich dobry interes”.

Obecnie w ofercie sadowników znajdują się głównie śliwy deserowe oraz dla przemysłu przetwórczego. Śliwy deserowe (od odmian najwcześniejszych: Ruth Gerstetter, Herman, Cacanska Rana, po późne: Bluefre, President oraz bardzo ceniona stara odmiana Węgierka Zwykła) stanowią znaczący udział w ogólnej produkcji. Sadownicy uprawiają także znaczne ilości owoców przydatnych dla przemysłu przetwórczego: Węgierkę Łowicką, Węgierkę Dąbrowicką oraz Stanley. Oprócz śliwek, w ofercie znajdują się jabłka różnych odmian oraz gruszki, czereśnie i wiśnie. Owoce przechowywane są w chłodniach, których potencjał przechowalniczy wynosi około 3,5 tys. ton.

Oto lista 46 odmian śliw uprawianych na terenie gminy: Althana, Angelano, Anna Spath, Bluefre, Brzoskwiniowa, Čačanska Lepotica, Čačanska Najbolja, Čačanska Rana, Čačanska Rodna, Damacha, Diana, Earliblue, Elena, Empress, Haganta, Herman, Japońska (Kometa), Jojo, Jubileum, Kalipso, Lovena, Mieszaniec 589007 (Amers), Mirabelka (Ałycza), Najdiena, Oneida, Opal, Presenta, President, Record, Renkloda Althana, Renkloda Ulena, Ruth Gerstetter, Sanctus Hubertus, Shiro, Silvia, Stanley, Sułtan, Tegera, Top, Tophit, Valjevka, Valor, Węgierka Dąbrowicka, Węgierka Łowicka, Węgierka Wczesna, Węgierka Zwykła.

Oprócz śliwek surowych sadownicy oferują lokalny produkt, jakim jest wędzona śliwka szydłowska. Suszenie odbywa się na tzw. laskach. Metoda ta pozostaje niezmieniona od wielu pokoleń. Do produkcji śliwki wędzonej wykorzystuje się wyłącznie owoce odmian śliwy domowej (łac. Prunus domestica). Surowcem są takie odmiany jak: Węgierka Zwykła, Stanley, Amers, Węgierka Dąbrowicka, Empres, Damacha, Oneida, Jojo, Top, Valjevka. Owoce tych odmian odznaczają się dużą zawartością cukru oraz stosunkowo niedużą zawartością wody.

Zbiór owoców prowadzony jest w okresie od sierpnia do października. Partie przeznaczone do suszenia są ręcznie segregowane, a następnie podwędzane w specjalnych, tradycyjnych suszarniach. Owoce wędzi się gorącym powietrzem wraz z dymem uzyskanym ze spalania twardego drewna liściastego: dębu, grabu, buka lub drzew owocowych. Temperatura, w jakiej są podsuszane i podwędzane śliwki powinna wahać się od 45°C do 90°C. Cały proces suszenia i wędzenia trwa przeciętnie około 48 godzin.

29 października 2010 r. Komisja Europejska wpisała śliwkę szydłowską suszoną do rejestru produktów rolnych objętych ochroną na obszarze Unii Europejskiej. Produkt z Szydłowa został wpisany do rejestru Chronionych Oznaczeń Geograficznych. Wniosek o rejestrację złożyły wspólnie trzy podmioty: Spółdzielnia Producentów Owoców „Dobrysad”, Stowarzyszenie Producentów Owoców i Kółko Rolnicze w Szydłowie.

Duży potencjał rozwojowy ma inny produkt lokalny – śliwowica szydłowska.

Oprócz śliwek, na terenie gminy uprawiane są także popularne odmiany jabłek m.in. Champion, Decosta, Gala, Gloster, Idared, Jonagold, Jonika, Ligol, Rubin. Uprawiane są także gruszki (m.in. Faworytka, Konferencja, Lukasówka), czereśnie, wiśnie, brzoskwinie, morele. Wśród upraw rolniczych wspomnieć należy także o uprawie na terenie gminy borówki amerykańskiej, szparagów, kapusty pekińskiej.

Jednym z najbardziej istotnych przejawów promocji śliwek z Szydłowa jest organizacja imprezy plenerowej pod nazwą Święto Śliwki. Do 2023 roku odbyło się 25 edycji tej imprezy.

Dostępność